7 Ιαν 2011

Χρεοκοπία αξιών Η κρίση στην Ελλάδα δεν είναι µόνο οικονοµική, άρθρο του καθηγητή ΑΠΘ Γρηγόρη Καλφέλη στα ΝΕΑ

Το 2010 έφυγε και άφησε τη χώρα µας βυθισµένη στην πιο τροµακτική κρίση µετά τον Β’Παγκόσµιο Πόλεµο,χωρίς µάλιστα να υπάρχει ελπίδα ότι τα πράγµατα θα πάνε καλύτερα για τους φτωχότερους αυτού του τόπου. Δυστυχώς, η χώρα µας δεν βρίσκεται µόνο στα πρόθυρα οικονοµικής κατάρρευσης, αλλά περνάει και µια απίθανη κρίση αξιών. Θα αναφέρω ορισµένα παραδείγµατα αυτής της ατοµικιστικής ή κατακερµατισµένης ή συντεχνιακής λογικής, που είναι διάχυτη παντού και κυρίως στη λεγόµενη µεσαία τάξη.
Οι φαρµακοποιοί αντιστέκονται στο άνοιγµα του επαγγέλµατός τους, αντιδρώντας µεταξύ των άλλων – απαράδεκτα κατά τη γνώµη µου – και στην ακατανόητη δυνατότητα που έχουν να µεταβιβάζουν κληρονοµικά (!) την άδεια στα παιδιά τους.

Η άδεια ιδρύσεως ενός φαρµακείου όµως δίνεται µέχρι σήµερα, τουλάχιστον από ό,τι γνωρίζω, από τις νοµαρχίες και αποτελεί κρατική περιουσία. Εποµένως, µε ποια ορθολογική φιλοσοφία είναι δυνατό να µπαίνει θεωρητικά αυτό το ζήτηµα και να συζητιέται στο τραπέζι ενός διαπραγµατευτικού διαλόγου, δηλαδή η κληρονοµική µεταβίβαση µιας άδειας που θυµίζει βασιλιάδες και αριστοκράτες;

Μόνο µε την απεχθή και αδικαιολόγητη αντίληψη της στενής προστασίας ενός συντεχνιακού ή οικογενειακού συµφέροντος (χωρίς να λαµβάνεται υπόψη ότι υπάρχουν πολλοί φτωχοί φαρµακοποιοί χωρίς φαρµακεία και ότι αυτό που ενδιαφέρει είναι το φθηνό φάρµακο και πώς θα λειτουργεί καλύτερα αυτό το πεδίο προς όφελος της κοινωνίας).

Επίσης, στην ίδια ακατανόητη λογική ενός αξιακού εκφυλισµού ανήκει και η σηµερινή κατάσταση που επικρατεί στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση, όπου πολλοί καθηγητές πανεπιστηµίων ασκούν κατά βάση ελεύθερο επάγγελµα και βγάζουν πολλά λεφτά, υποβαθµίζοντας µε αυτό τον τρόπο την παρουσία και την προσφορά τους προς το πανεπιστήµιο και την επιστηµονική έρευνα.

Θα µπορούσα να αναφέρω και άλλα αναρίθµητα παραδείγµατα, πιστεύω όµως ότι η κορυφαία έκφανση µιας τέτοιας κρίσης αξιών είναι η απίστευτη φοροδιαφυγή που επικρατεί στον τόπο µας, αφού ο Νεοέλληνας δεν έχει φορολογική συνείδηση, πιστεύει µάλιστα ότι πρέπει να κλέβει συστηµατικά το κράτος εκεί όπου µπορεί.

Ετσι, βέβαια,δεν κρατιέται στη ζωή η συλλογικότητα που λέγεται κράτος και το κόστος της µείωσης του χρέους απέναντι στους δανειστές µας πέφτει στους ώµους των µισθωτών και των συνταξιούχων, που δεν µπορούν να φοροδιαφύγουν (ενώ οι υπόλοιποι, από τον καθηγητή του γυµνασίου που κάνει ιδιαίτερα µε µαύρα λεφτά, τον δικηγόρο, τον γιατρό, τον έµπορο µέχρι και τη µεγάλη επιχείρηση φοροδιαφεύγουν συστηµατικά και αδιάντροπα). Υπό αυτή την έννοια, η φοροδιαφυγή εξελίσσεται σε κοµβικό (ταξικό) ζήτηµα γιατί από αυτό θα κριθεί αν το κόστος της αναπροσαρµογής της οικονοµίας µας θα αγγίξει µόνο τον κόσµο της εργασίας και τους φτωχότερους.

Με όλες αυτές τις παρατηρήσεις, πρέπει να γίνει σαφές ότι αν δεν αλλάξει αυτός ο αξιακός κώδικας πολλών συµπολιτών µας, το µέλλον αυτού του τόπου είναι σκοτεινό ακόµη και αν εκπληρώσουµε τις υποχρεώσεις µας στο οικονοµικό επίπεδο (κάτι που δεν είναι καθόλου σίγουρο, αν η δυναµική του χρέους µας – που προβλέπεται να φθάσει το 149% του ΑΕΠ – γίνει µη βιώσιµη λόγω της βαθιάς εσωτερικής ύφεσης).

Η λύση σε όλες αυτές τις απαισιόδοξες προβλέψεις δεν είναι η αποχή από τις εκλογές ή η αποστασιοποίηση ή η ιδιώτευση, όπως µας προτείνει ο σλοβένος διανοητής Σλαβόι Ζίζεκ µε το σκεπτικό ότι πολλές φορές το να µην κάνεις τίποτε είναι το πιο «βίαιο πράγµα» απέναντι στην κενότητα των δυτικών δηµοκρατιών (βλ. Ζίζεκ, «Βία – Εξι λοξοί στοχασµοί», 2010).

Το ζήτηµα είναι µια ενεργητική δράση ώστε η απαραίτητη αναπροσαρµογή της οικονοµίας µας να γίνει µε τον κατάλληλο τρόπο και να µη θιγεί µόνο ο κόσµος της εργασίας αλλά και ο κόσµος του κεφαλαίου και οι πλουσιότεροι!

Ποιο είναι το συµπέρασµα από όλα αυτά; Η κρίση που περνά σήµερα η Ελλάδα δεν είναι µόνο οικονοµική. Είναι επίσης κρίση αξιών και αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους, αν θέλουµε να αλλάξει κάτι σε αυτό τον τόπο!

Δεν υπάρχουν σχόλια: